Ołtarz przy północnej ścianie nawy
Greckokatolicką cerkiew pw. św. Dymitra w Czarnej zbudowano w 1764 r. Jest zaliczana do cerkwi typu łemkowskiego północno-zachodniego. W pierwszej połowie XIX wieku doszło do rozbudowy świątyni poprzez wydłużenie prezbiterium. Po drugiej wojnie światowej cerkiew stała się kościołem filialnym rzymskokatolickiej parafii w Brunarach. W obrządku rzymskokatolickim cerkiew w Czarnej ma wezwanie Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Cerkiew składa się z babińca, kwadratowej nawy i prezbiterium. W jej zewnętrznym wyglądzie dominuje ogromna wieża z izbicą. Każda część cerkwi kryta jest blaszanym dachem z metalowym hełmem, nad którym znajduje się pozorna latarnia, zwieńczona małą cebulką i krzyżem. Wszystkie ściany zewnętrzne cerkwi kryte są gontem.
Teren wokół cerkwi jest otoczony kamiennym murkiem z bramką. Powyżej cerkwi funkcjonuje cmentarz, na którym znajduje się kilka starych, kamiennych nagrobków.
Cerkiew w Czarnej
W świątyni znajduje się kompletny, barokowy ikonostas z XVIII wieku. Tak, jak w każdej cerkwi, ikonostas w Czarnej oddziela nawę, czyli ziemię, od prezbiterium, czyli nieba – strefy przeznaczonej wyłącznie dla kapłanów. Zakaz wstępu do prezbiterium dla osób świeckich jest do dziś ściśle przestrzegany w cerkwiach prawosławnych. Natomiast w cerkwiach greckokatolickich, pod wpływem łacińskim, reguła ta nie zawsze jest stosowana. Ponieważ cerkiew w Czarnej należała pierwotnie do grekokatolików, a obecnie jest używana jako kościół rzymskokatolicki, to możliwe jest zwiedzanie jej prezbiterium również przez osoby świeckie. Przewodniczka z cerkwi w Czarnej pozwala więc zwykłym śmiertelnikom zaglądnąć na chwilę do nieba.
Po powrocie na ziemię nie wolno przeoczyć barokowego ołtarza z XVIII wieku, umieszczonego przy północnej ścianie nawy. W jego górnej części znajduje się obraz Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny, a niżej podziwiać można XVII-wieczną ikonę Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Jak dojechać:
Cerkiew położona jest w Czarnej, w gminie Ujście Gorlickie, w województwie małopolskim, 37 km na południowy wschód od Nowego Sącza, około 4 km od cerkwi w Brunarach.
Współrzędne GPS: 49°31′24,7″N 21°04′35,9″E
Zwiedzanie:
Cerkiew leży na Szlaku Architektury Drewnianej i jest udostępniana do nieodpłatnego zwiedzania przez cały rok.
W okresie od maja do październiku cerkiew jest udostępniana:
- w niedziele i święta od 13.00 do 17.00,
- w dni powszednie od 9.00 do 17.00.
Wnętrze prezbiterium
W pozostałych miesiącach cerkiew jest otwierana dla zwiedzających po wcześniejszym umówieniu telefonicznym lub mailowym.
Tel. 18 35 16 776
e-mail: parafia@brunary.pl
Nr tel. do przewodnika, Pani Zofii Majer – 511 209 283
Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:
- P. Kutaś, Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Zakrzów 2013,
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_%C5%9Bw._Dymitra_w_Czarnej_%28XVIII_wiek%29 – stan na 17 kwietnia 2016 r.,
- http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=31 – stan na 17 kwietnia 2016 r.,
- http://parafia.brunary.pl/cerkiew-czarna/ – stan na 17 kwietnia 2016 r.
