Elektrownia w Czeladzi powstała na przełomie XIX i XX wieku w celu zapewnienia energii elektrycznej dla położonej nieopodal kopalni węgla kamiennego Saturn. Początkowo siłownia dysponowała na tyle dużą nadwyżką mocy, iż mogła dostarczać prąd również na potrzeby miasta. Rozwój kopalni i związany z tym wzrost jej zapotrzebowania na energię sprawił, iż po pewnym czasie elektrownia pracowała już tylko i wyłącznie na potrzeby kopalni.
Ceglany budynek elektrowni został zaprojektowany przez znanego architekta – Józefa Piusa Dziekońskiego. Wzniesiono go na planie prostokąta w latach 1902 – 1908. Uwagę przykuwa w nim wieża nawiązująca do architektury gotyckiej. Wewnątrz podziwiać można urządzenia takie jak generator „Wanda” z 1903 r., koło zamachowe parowego wyciągu szybowego z 1897 r., kompresor, wielkie przetwornice, suwnica o masie około 8 ton, pulpit sterowniczy. Przyglądając się tym urządzeniom, spacerujemy po oryginalnej posadzce.
W budynku poza wystawą urządzeń elektrowni działa również Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia”. Eksponowane są tu prace młodych artystów z zakresu rzeźby, grafiki, malarstwa, fotografii.
Swój obecny wygląd elektrownia zawdzięcza rewitalizacji przeprowadzonej z udziałem dofinansowania ze środków unijnych uzyskanego w 2011 r. Obiekt znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
Jak dojechać:
Elektrownia znajduje się w Czeladzi, przy ul. Dehnelów 45, w województwie śląskim.
Współrzędne GPS kopalni: 50°18′31″N 19°03′48″E
Zwiedzanie:
Elektrownia i galeria są dostępne do zwiedzania od wtorku do niedzieli w godz. od 9:00 do 17:00. W poniedziałki budynek jest nieczynny.
Wstęp wolny.
tel. (32) 263 00 88
tel. kom. 509 083 412
Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:
- Tablice informacyjne kopalni „Saturn”,
- http://www.zabytkitechniki.pl/Poi/Pokaz/2958 – stan na 7 lipca 2016 r.,
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_Saturn – stan na 7 lipca 2016 r.,
- http://www.galeria-elektrownia.czeladz.pl/ – stan na 7 lipca 2016 r.