Greckokatolicka cerkiew łemkowska pw. św. Kosmy i Damiana w Bereście została zbudowana w 1842 r. Składa się z zamkniętego trójbocznie prezbiterium, nawy i babińca, powyżej którego góruje wieża z pseudoizbicą. Nawę i wieżę przykrywa dach namiotowy, a prezbiterium wielopołaciowy.
Każda z części świątyni zwieńczona została dużym baniastym hełmem z pozorną latarnią, zakończoną metalowym krzyżem. Ściany podbito gontem, z wyjątkiem pseudoizbicy, którą oszalowano pionowymi deskami. Do pokrycia dachu i hełmów użyto blachy, która lśni mocno w promieniach słońca.
Wieżę otacza zachata. Jest to niewielkie, wąskie pomieszczenie pod szerokim okapem, otaczające główne ściany zewnętrzne budowli.
Teren wokół cerkwi jest ogrodzony kamiennym murkiem, w którym znajduje się malownicza, drewniana bramka przykryta metalowym hełmem.
Znajdujący się w świątyni piękny ikonostas powstał w XIX wieku z połączenia ikon napisanych w dwóch wcześniejszych stuleciach.
Polichromia zdobiąca wnętrze została wykonana w 1928 r. Na stropach cerkwi widoczne są malowidła przedstawiające: Przemienienie Pańskie, Trójcę Świętą, Sąd Ostateczny, Kaina i Abla.
W świątyni znajduje się dziewiętnastowieczny ołtarz z wbudowanymi ikonami z XVII stulecia oraz dwa ołtarze boczne z XVIII wieku.
Z pozostałego wyposażenia wewnętrznego cerkwi największe wrażenie wywarła na mnie złocona ikona – Chrzest Chrystusa – zawieszona na jednej ze ścian bocznych. Pochodzi ona z XVII wieku.
Aktualnie obiekt jest wykorzystywany jako kościół rzymskokatolicki parafii pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Jak dojechać:
Cerkiew znajduje się w Bereście, wsi położonej w gminie Krynica-Zdrój, w powiecie nowosądeckim, w województwie małopolskim, 30 kilometrów na południowy wschód od Nowego Sącza.
Adres:
Berest 22
33-380 Krynica-Zdrój
Tel. 18 47 11 776
Współrzędne GPS: 49°30′09,00″N 20°58′17,05″E
Zwiedzanie:
Cerkiew leży na Szlaku Architektury Drewnianej i każdego roku jest udostępniana do nieodpłatnego zwiedzania w okresie letnim od 1 maja do 30 września.
Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:
-
P. Kutaś, Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Zakrzów 2013,
-
Tablica informacyjna przed cerkwią,
-
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_%C5%9Bw._%C5%9Bw._Kosmy_i_Damiana_w_Bere%C5%9Bcie – dostęp 23 kwietnia 2017 r.,
-
http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=7 – dostęp 23 kwietnia 2017 r.