LADING

Kordon graniczny w Niesułowicach

Według rozkładu PKP obowiązującego na początku 2018 r., przejazd pociągiem z Olkusza do oddalonej o 19 kilometrów Trzebini trwa od 2 godzin i 18 minut do 3 godzin i 50 minut. Droga powrotna zajmuje od 2 godzin i 1 minuty do 3 godzin i 58 minut. Nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego, zawsze musimy jeździć drogą okrężną, z przynajmniej jedną przesiadką.

Odpowiedź na pytanie, dlaczego podróż pociągiem pomiędzy miastami oddalonymi od siebie o niespełna 20 kilometrów trwa tak długo, odnaleźć można na styku Niesułowic i Lgoty, gdzie w latach 1815 – 1914 znajdowała się granica pomiędzy różnymi organizmami państwowymi. Początkowo oddzielała ona związane z Rosją Królestwo Polskie, utworzone w 1815 r. na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego, od ustanowionej w tym samym czasie Rzeczpospolitej Krakowskiej. Po stłumieniu powstania listopadowego w 1831 r. władze carskie stopniowo znosiły odrębności Królestwa Kongresowego, tak aby silniej zintegrować je z Imperium Rosyjskim. W 1846 r., po nieudanym powstaniu krakowskim, doszło do likwidacji Wolnego Miasta Kraków, wchłoniętego w całości przez Cesarstwo Austriackie. Od tego momentu aż do I wojny światowej w Niesułowicach znajdowała się granica separująca zabór rosyjski od austriackiego. Dziś przebiega tędy linia wyznaczająca tereny należące administracyjnie do powiatów olkuskiego i chrzanowskiego. Dawne podziały więc nie znikły.

Położone obecnie w powiecie olkuskim Niesułowice wchodziły w skład Cesarstwa Rosyjskiego. Oznaczonej kamiennymi kopcami granicy strzegły liczne oddziały kozackie. Okolicę obserwowano z posterunków zwanych kordonami. Pas graniczny był bronowany i zabezpieczony częściowo sznurem z dzwoneczkami. Te sposoby nie zapobiegały jednak skutecznie przemytowi, którym na ogromną skalę trudniła się miejscowa ludność.

W Niesułowicach znajdowała się rosyjska komora celna 3. klasy. Obiekt nie zachował się do naszych czasów.

Dawną granicę upamiętnia dziś tablica postawiona w Niesułowicach przy drodze nr 791. Punkt ten stanowi część Rowerowego Szlaku Kordonów Granicznych utworzonego staraniem Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Olkuszu.

Jak dojechać:

Tablica stojąca na terenie dawnego kordonu, element Rowerowego Szlaku Kordonów Granicznych, znajduje się w Niesułowicach przy drodze nr 791, tuż przy granicy z Lgotą. Niesułowice to wieś w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz, w województwie małopolskim, 40 kilometrów na północny zachód od Krakowa.

Współrzędne GPS dla Niesułowic: 50°12′06″N 19°33′06″E

Zwiedzanie:

Wstęp wolny.

Źródła wykorzystane do przygotowania wpisu:

  1. A. Chwalba, Historia Polski 1795-1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000,
  2. Tablica informacyjna w Niesułowicach,
  3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Niesu%C5%82owice_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie) – dostęp 25 marca 2018 r.,
  4. https://pl.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(kongresowe) – dostęp 25 marca 2018 r.
Miejsce przypominające o dawnym kordonie w Niesułowicach

Leave a Comment