W otoczonym murami przez króla Kazimierza Wielkiego Lublinie znajdowały się dwie główne bramy. Ta prowadząca w kierunku ówczesnej stolicy zwana była Krakowską. Główny zrąb gotyckiej, ceglano-kamiennej konstrukcji powstał w latach 1341-1370. W XVI wieku podwyższono ją poprzez dobudowanie ośmiobocznej wieży. Na noc brama była zamykana za pomocą brony, czyli specjalnej, żelaznej kraty. Nad głęboką fosą zewnętrzną przerzucono most zwodzony.
W 1782 r. zakończono przebudowę Bramy Krakowskiej realizowaną pod kierunkiem Dominika Merliniego. Prace te wiązały się z nadaniem budowli barokowego rysu, podkreślanego przez założony wówczas na szczycie hełm. W pierwszej połowie XIX stulecia bramę przyozdobiono obrazem św. Antoniego zawieszonym od strony miasta oraz wizerunkiem Matki Bożej widocznym od zewnątrz. Obiekt w swej historii kilkakrotnie uległ pożarom, ostatnie zniszczenia wystąpiły podczas II wojny światowej. Swój obecny wygląd brama uzyskała w trakcie konserwacji przeprowadzonej w latach 1959-1964. Ostatnie prace remontowe rozpoczęto w 2004 r.
Od połowy XVI wieku Brama Krakowska jest wyposażona w zegar. Początkowo było to urządzenie mechaniczne, potem elektryczne, a współcześnie działa czasomierz elektroniczny.
Brama Krakowska zachowała walory obronne do pierwszej połowy XVII stulecia. Wykorzystywano ją również jako punkt obserwacyjny straży ogniowej, a także grano z niej hejnał miejski. Stanowiła ponadto mieszkanie dla zegarmistrza, trębacza i wrotnego.
Od 1979 r. w obiekcie działa Muzeum Historii Miasta Lublina, posiadające zbiory prezentujące dzieje miasta dla okresu od czasów najdawniejszych do XX wieku.
Jak dojechać:
Brama Krakowska w Lublinie położona jest na Starym Mieście, przy pl. Łokietka 3.
Współrzędne GPS: 51°14′51,15″N 22°33′58,91″E
Zwiedzanie:
Znajdujące się w Bramie Krakowskiej Muzeum Historii Miasta Lublina jest czynne od wtorku do niedzieli w godzinach:
od 10:00 do 18:00 – w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia,
od 10:00 do 17:00 – w okresie od 1 września do 31 maja
W poniedziałki muzeum jest nieczynne.
Ceny biletów wstępu:
normalny – 5,50 zł,
ulgowy – 4,50 zł
Dane kontaktowe:
Muzeum Historii Miasta Lublina – Brama Krakowska
pl. Łokietka 3, 20-109 Lublin
tel.: 81 532-60-01
e-mail: bramakrakowska@muzeumlubelskie.pl
Źródła wykorzystane do przygotowania wpisu:
-
J. Żabicki, Leksykon zabytków architektury Lubelszczyzny i Podkarpacia, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2013,
- https://lublin.eu/turystyka/poznaj-lublin/zabytki/brama-krakowska,8396,w.html – dostęp 2 września 2017 r.,
-
http://www.muzeumlubelskie.pl/Muzeum_Historii_Miasta_Lublina_/Muzeum_Historii_Miasta_Lublina_Brama_Krakowska_-1-263-35.html – dostęp 2 września 2017 r.,
-
https://pl.wikipedia.org/wiki/Brama_Krakowska_w_Lublinie – dostęp 2 września 2017 r.