Modrzewiowy, kryty gontem, kościół św. Leonarda w Lipnicy Murowanej powstał pod koniec XV wieku. Położony na uboczu, traktowany jako kościół cmentarny, przez wieki nie budził większego zainteresowania i dlatego od swego powstania nie uległ on istotnym przekształceniom. Zdaniem badaczy, w ciągu wieków istnienia, zewnętrzny wygląd świątyni został zmieniony jedynie poprzez dodanie sygnaturki na kalenicy i otoczenie kościoła sobotami. Soboty to zewnętrzne podcienia, które mają chronić go przed wilgocią. Nazwa „soboty” oznacza miejsce, w którym znajdowali schronienie wierni przybywający już w soboty z odległych stron na niedzielne nabożeństwo.
Wnętrze świątyni składa się z pojedynczej nawy oraz niewielkiego prezbiterium. Ściany kościoła zdobią tworzone w okresie od końca XV do początków XVIII wieku malowidła prezentujące m.in. sceny biblijne.
Była to tak zwana biblia ubogich, czyli graficzne przedstawienie różnych wydarzeń biblijnych mające przemawiać do osób, które nie opanowały sztuki czytania. Malowidła oraz piękny zapach drewna, z którego zbudowano kościół, robią chyba największe wrażenie na zwiedzających.
W kościele zobaczyć można kopie znajdujących się tu kiedyś trzech ołtarzy. Oryginalne ołtarze znajdują się w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie i pochodzą z przełomu XV i XVI wieku.
Za kopią głównego ołtarza znajduje się słup, który zawiera widoczne u góry przedstawienie słowiańskiego boga Światowida. Zgodnie z miejscową tradycją, bóstwo zachowało się za ołtarzem kościoła, ponieważ przybyli na te tereny w XII wieku duchowni postanowili przerobić słup na krzyż, poprzez dodanie poprzecznej belki. Ślad belki jest widoczny do dziś.
W kościele zachował się pozytyw szkatulny, czyli przenośne organy pochodzące z początku XVII wieku. Podobno ten instrument działa do dziś.
Kościół św. Leonarda w Lipnicy Murowanej w dniu 5 lipca 2003 r. został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Jak dojechać:
Kościół św. Leonarda znajduje się na uboczu Lipnicy Murowanej, wsi położonej w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim.
Współrzędne GPS:
N49 51.628 (49.860466)
E20 31.816 (20.530266)
Zwiedzanie:
Kościół jest otwarty do zwiedzania z przewodnikiem przez cały sezon. W 2015 r. sezon trwa od 1 maja do 31 grudnia. Poza sezonem zwiedzanie możliwe po wcześniejszym kontakcie telefonicznym z przewodnikiem, pod nr tel.: 604 956 057.
Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:
- Z. Kraś, P. Kutaś, Lipnica Murowana Kościół pw. św. Leonarda, Zakrzów 2012,
- Kutaś, Kościoły i Cerkwie Drewniane UNESCO w Małopolsce, Zakrzów 2014,
- Kutaś, Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Zakrzów 2013, http://www.drewniana.malopolska.pl/?page=obiekty&id=102 – stan na dzień 28 czerwca 2015 r.
