Fragment gotyckiej polichromii

W latach sześćdziesiątych XV wieku z fundacji Jana Długosza zbudowano w Wiślicy ceglany dom mieszkalny, który przeznaczony został dla kanoników i wikariuszy pobliskiej kolegiaty. Piętrowy, podpiwniczony budynek powstał na planie wydłużonego prostokąta, na osi wschód-zachód. Od nazwiska fundatora uzyskał nazwę Dom Długosza. Według miejscowej tradycji mieli w nim pobierać naukę synowie króla Kazimierza Jagiellończyka.

Dom Długosza – widok od północnego wschodu

W 1471 r. doszło do wielkiego pożaru Wiślicy, niszczącego całe miasto z wyjątkiem Domu Długosza, który zachował się dzięki murowanej konstrukcji przykrytej dachówką.

Największych zniszczeń budynek doznał w trakcie I wojny światowej. Udało się go jednak odbudować w okresie międzywojennym, a prace te wykonano pod nadzorem profesora A. Szyszko-Bohusza. Podczas II wojny światowej w Dom Długosza uderzył pocisk, ale zniszczenia nie były tak poważne, jak w wyniku poprzedniego konfliktu. Od 1994 r. prowadzony był gruntowny remont budynku, który miał na celu wzmocnienie jego konstrukcji oraz odnowę więźby dachowej.

Elewacja wschodnia i zachodnia zostały zwieńczone szczytami i ostrołukowymi wnękami opatrzonymi tarczami z herbem Wieniawa – głową byka z kolczykiem w nozdrzach. Dwupołaciowy dach jest przykryty dachówką, która niestety nie jest oryginalna.

Uwagę przykuwają kamienne obramowania dwudzielnych okien. Pochodzą one z okresu międzywojennego, z wyjątkiem dwóch piętnastowiecznych na ścianie południowej i północnej, oznaczonych herbem Wieniawa. Elewację zewnętrzną ozdabiają elementy wykonane z kamienia oraz cegła zendrówka.

Dom Długosza – widok od zachodu

Od północy do sieni prowadzi gotycki portal. Belkowane stropy z resztkami polichromii widoczne są w korytarzu, sieni i pokojach. Najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie, czyli jadalnia – refektarz, położony był na piętrze.

Niezwykłego odkrycia dokonano w północno-zachodniej części budynku. Zachowała się tam wyjątkowa gotycka polichromia podstropowa z wyobrażeniem Zmartwychwstałego Chrystusa oraz kobiety z krzyżem. Pomiędzy postaciami klęczy mężczyzna, którym jest prawdopodobnie Jan Długosz.

Obecnie budynek jest wykorzystywany jednocześnie jako plebania i muzeum. W gotyckich piwnicach znajduje się sklepik z pamiątkami, w którym prezentowany jest ciekawy film o Wiślicy.

Jak dojechać:

Dom Długosza położony jest w Wiślicy, przy ul. Długosza 22, kilkadziesiąt metrów na południe od gotyckiej kolegiaty.

Wiślica jest siedzibą gminy wiejskiej położonej w powiecie buskim, w województwie świętokrzyskim, 70 kilometrów na północny wschód od Krakowa. W Wiślicy krzyżują się drogi wojewódzkie nr 776 i nr 771.

Współrzędne GPS dla kolegiaty położonej obok Domu Długosza: 50°20′56″N 20°40′26″E

Zwiedzanie:

W ramach Muzeum Archeologicznego w Wiślicy zwiedzać można część Domu Długosza. Trasa obejmuje również relikty kościołów romańskich w podziemiach gotyckiej kolegiaty, w tym płytę wiślicką, a także Pawilon Archeologiczny, w którym znajdują się pozostałości kościoła św. Mikołaja.

Muzeum Archeologiczne w Wiślicy mieści się przy ul. Batalionów Chłopskich 2a.

Bilet normalny do muzeum kosztuje 10 zł, a ulgowy 6 zł. W przypadku grupy zorganizowanej od 3 do 40 osób jednostkowa cena biletu jest obniżana o 1 zł. Opłata za przewodnika wynosi dla grupy 25 zł, dla biletów indywidualnych – 5 zł.

We wtorki wstęp wolny.

Muzeum jest czynne od wtorku do niedzieli w następujących godzinach:

od września do kwietnia – od 8:00 do 16:00,

od maja do sierpnia – od 10:00 do 18:00.

Ostatnie wejście na godzinę przed zamknięciem. W soboty i w niedziele wejście o pełnych godzinach.

Rezerwacja:

tel. 730 729 200, 41 300 20 69

e-mail: wislica@mnki.pl

Źródła wykorzystane do przygotowania wpisu:

1. P. Kardyś, Wiślica w średniowieczu i w okresie wczesnonowożytnym, Kielce 2006,

2. Tablica informacyjna w Domu Długosza,

3. http://mnki.pl/wislica/pl/dla_zwiedzajacych/bilety_i_godziny_otwarcia – dostęp 22 lipca 2017 r.,

4. http://wislica.pl/145/dom-dlugosza.html – dostęp 22 lipca 2017 r.,

5. https://pl.wikipedia.org/wiki/Dom_D%C5%82ugosza_w_Wi%C5%9Blicy – dostęp 22 lipca 2017 r.