Pilica uzyskała prawa miejskie pod koniec XIV wieku, choć dokładna data tego wydarzenia nie jest znana. Miasto swój rozwój zawdzięczało dogodnemu położeniu przy królewskiej drodze krakowskiej wiodącej z Krakowa, przez Lelów, w kierunku Częstochowy.
Pilica od XV wieku słynęła z wytwórstwa piwa zwanego pilickim. Była także ważnym ośrodkiem rzemieślniczym i handlowym. W XVI wieku w okolicach Pilicy funkcjonowało górnictwo rudy żelaza, z której w miejscowych kuźnicach wytapiano żelazo. Pilickie żelazo było wywożone do Krakowa. W XVII i XVIII wieku działała w Pilicy szabelnia wytwarzająca całe szable, jak również szable bez rękojeści i pochwy.
Po zniszczeniach w okresie potopu szwedzkiego miasto udało się odbudować w drugiej połowie XVII wieku. Ogromne zasługi w tym dziele miał ówczesny właściciel Pilicy – Stanisław Warszycki, który przyciągał nowych mieszczan i dbał o rozwój rzemiosła, a szczególnie garncarstwa, tkactwa i wypalania cegły.
W XVIII wieku w pilickim handlu wiodącą rolę odgrywali Żydzi, którzy osiedlali się w mieście od połowy XVI stulecia. Żydzi piliccy posiadali w mieście okazałą bożnicę, przy której w XVIII wieku działała znana szkoła.
W 1791 r. w Pilicy znajdowały się 172 domy zamieszkane przez katolików oraz 51 domów należących do Żydów. Miasto było w tamtym czasie zamieszkiwane przez 1314 osób. Prawa miejskie Pilica utraciła w 1870 r., na mocy carskiego ukazu wydanego w ramach represji po Powstaniu Styczniowym. Miejscowość odzyskała prawa miejskie w 1994 r. Obecnie Pilicę zamieszkuje około 2000 osób.
Zabytki Pilicy:
- zamek w Pilicy – http://www.tuhistoria.pl/zamek-w-pilicy/,
- kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty z XV – XVII wieku,
- kościół św. Jerzego z 1630 r., w którym msza św. odbywa się tylko raz w roku – 23 kwietnia,
- kościół i klasztor franciszkanów zbudowany w latach 1740 – 1745,
- ruiny kościoła św. Stanisława i św. Walentego w Zarzeczu – http://www.tuhistoria.pl/kosciol-w-zarzeczu-kolo-pilicy/,
- pozostałości drewnianego kościoła św. Piotra i św. Pawła na wzgórzu św. Piotra,
- żydowski cmentarz z I połowy XX wieku.
Jak dojechać:
Pilica to niewielkie miasto w powiecie zawierciańskim, w województwie śląskim, 57 km na północny zachód od Krakowa.
Współrzędne GPS: 50°28′03″N 19°39′25″E
Zwiedzanie:
Wstęp na teren parku wokół zamku w Pilicy jest bezpłatny. Zwiedzanie wnętrz pałacu ani innych, położonych wokół niego budynków, nie jest możliwe.
Ruiny kościoła św. Stanisława i św. Walentego w Zarzeczu oraz pozostałości kościoła św. Piotra i Pawła są dostępne przez cały czas. Pozostałe kościoły pilickie można zwiedzać przed lub po nabożeństwie.
Źródła wykorzystane do stworzenia wpisu:
- F. Kiryk i R. Kołodziejczyk (red.), Dzieje Olkusza i Regionu Olkuskiego, Tom I, Warszawa – Kraków 1978,
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Pilica_%28wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie%29 – stan na 20 marca 2016 r.,
- http://www.pilica.pl/kategorie/koscioly_klasztorycmentarze – stan na 20 marca 2016 r.