Kościół pw. Świętej Trójcy w Rakowie

Bracia polscy zwani arianami podważali istnienie Trójcy Świętej. Wierzyli w Boga, lecz nie w Ducha Świętego i kwestionowali boskość Jezusa. Dlatego też na terenie dawnych, zniszczonych zborów ariańskich budowano kościoły noszące wezwanie Świętej Trójcy. Miało to stanowić symbol zwycięstwa katolicyzmu nad doktryną braci polskich.

Nie inaczej stało się w Rakowie, gdzie po wypędzeniu z miasta arian, do czego doszło na mocy wyroku sądu sejmowego ogłoszonego w kwietniu 1638 r., zburzono zbór, a w jego miejscu wzniesiono kościół pw. Świętej Trójcy. Świątynia powstała w latach 1640-1645. Jest to murowana, wczesnobarokowa, bazylikowa konstrukcja. Została oszkarpowana, posiada trzy nawy, a prezbiterium zamknięto półkolistą absydą. Do bryły kościoła przylega od północny zakrystia, a od południa składzik. Nawy boczne kryte są dachem pulpitowym, a pozostała część konstrukcji ma przykrycie dwuspadowe, zwieńczone neogotycką sygnaturką posadowioną na kalenicy.

Wejście główne wraz z portalem oraz tablicą fundacyjną

Ujmująco wygląda późnorenesansowy portal zdobiący główne wejście. Ponad nim umieszczono tablicę fundacyjną z herbem Korab i datą 1645. Wyżej, niemal u szczytu fasady znajdują się trzy kartusze z herbem Nałęcz, Orłem i trzecim – dziś już nieczytelnym.

Wewnątrz, nawy boczne zostały oddzielone od głównej za pomocą filarowych arkad. Sklepienia kolebkowo-krzyżowe mają dekorację stiukową z wizerunkami serc i anielskich główek. Ołtarz główny pochodzi z 1729 r., a poza nim w świątyni znajduje się także 8 ołtarzy bocznych i liczne obrazy, część z nich powstała w XVII wieku. Marmurowa chrzcielnica z herbem Korab jest datowana na 1640 r. Liczne są epitafia z okresu od XVII do XIX stulecia. Uszate portale upiększają przejścia z prezbiterium do zakrystii i do składziku, który zamykany był specjalnym zamkiem. W kruchcie zachowała się kłódka z 1616 r. Ambona pochodzi z II ćwierci XVIII wieku.

Obok świątyni znajduje się murowana dzwonnica z pierwszej połowy XVIII stulecia, która została wzniesiona na planie kwadratu. Przykryto ją barokowym hełmem.

Teren przykościelny otacza mur z zachowanymi od północy otworami strzelniczymi.

Jak dojechać:

Kościół Świętej Trójcy, znany też jako Sanktuarium Matki Bożej Cudownej Przemiany, położony jest przy ul. Kościelnej 5 w Rakowie, niegdyś mieście, a obecnie wsi będącej siedzibą gminy znajdującej się w powiecie kieleckim, w województwie świętokrzyskim, 124 kilometry na północny wschód od Krakowa.

Adres:

26-035 Raków, ul. Kościelna 5

tel.: 41 353 50 11

Współrzędne GPS: 50°40′29″N 21°02′24″E

Zwiedzanie:

Wnętrze obiektu można oglądać po nabożeństwach.

Źródła wykorzystane do przygotowania wpisu:

1. A. Zwierzyńska, K. Śliwa, Przewodnik po gminie Raków i produktach lokalnych obszaru LGD „Białe Ługi”, Raków 2011,

2. W. Urban, Epizod reformacyjny – seria Dzieje Narodu i Państwa Polskiego,

3. Z. Gołaszewski, Bracia polscy zwani arianami, Wydawnictwo WIMANA, Gdańsk 2015,

4. H. M. Machul, Ariańskim szlakiem po ziemi kieleckiej, Warszawa 2015,

5. Rakowskie Aktualności Kwartalne, nr 18 (2015),

6. https://pl.wikipedia.org/wiki/Parafia_%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_w_Rakowie – dostęp 27 sierpnia 2017 r.,

7. http://diecezjasandomierska.pl/rakow-swietej-trojcy/ – dostęp 27 sierpnia 2017 r.