Drewniana prawosławna cerkiew pw. św. Antoniego Pieczerskiego została wzniesiona w 1868 r. Była dwukrotnie rozbudowywana: w 1898 r. oraz w latach czterdziestych XX wieku.
Świątynia jest orientowana, ma konstrukcję zrębową, z nawą powstałą na planie ośmioboku i prostokątnym prezbiterium posiadającym dwie boczne zakrystie.
Wejście zabezpieczają ganek i przedsionek prowadzący do kruchty, nad którą wznosi się dwukondygnacyjna wieża – dzwonnica. Jej pierwszy poziom jest czworoboczny, a drugi ośmioboczny, zwieńczenie stanowi zaś ostrosłupowy blaszany hełm z kopułką.
Prezbiterium posiada dach jednokalenicowy zakończony krzyżem, a nawa wielospadowy, na którym posadowiono wieżyczkę z cebulastym hełmem. Cała budowla jest pokryta blachą.
Cerkiew w Kuraszewie w 1897 r. stała się siedzibą samodzielnej parafii prawosławnej.
W latach 1925-1932 świątynia była w posiadaniu kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce, zwanego neounickim. Ta istniejąca do dziś wspólnota, posługująca się wschodnią formą liturgii, została zorganizowana w latach dwudziestych XX stulecia za zgodą papieża Piusa XI. Celem przyświecającym jej założycielom było nawracanie wyznawców prawosławia na katolicyzm, zwłaszcza na terenach dawnego zaboru rosyjskiego, gdzie władze carskie zlikwidowały w XIX wieku kościół unicki.
Przejęcie cerkwi w Kuraszewie przez kościół neounicki spowodowało konflikt z wyznawcami prawosławia, którzy nie chcieli uznać zwierzchnictwa papieża i nie godzili się na utratę swej dawnej świątyni. Spór został zakończony wyrokiem polskiego sądu wydanym w 1932 r. Na jego podstawie wierni prawosławni odzyskali cerkiew w Kuraszewie. Posiadają ją do dziś. Obecnie parafia w Kuraszewie jest częścią dekanatu Hajnówka wchodzącego w skład diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Jak dojechać:
Cerkiew położona jest w Kuraszewie, wsi w gminie Czyże, w powiecie hajnowskim, w województwie podlaskim, 58 kilometrów na południowy wschód od Białegostoku.
Współrzędne GPS: 52°49′03,0″N 23°29′14,0″E
Zwiedzanie:
Wnętrze cerkwi można zobaczyć po nabożeństwie.
Źródła wykorzystane do przygotowania wpisu:
- J. Żabicki, Leksykon zabytków architektury Mazowsza i Podlasia, Wydawnictwo ARKADY, Warszawa 2010,
- Tablica informacyjna przed cerkwią,
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_%C5%9Bw._Antoniego_Pieczerskiego_w_Kuraszewie – dostęp 24 maja 2020 r.,
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_obrz%C4%85dku_bizantyjsko-s%C5%82owia%C5%84skiego_w_Polsce – dostęp 19 listopada 2018 r.
